Hà Nội hiện có 261 HTX nông nghiệp hoạt động trung bình, yếu. Các HTX hoạt động chưa hiệu quả chủ yếu thực hiện các dịch vụ công truyền thống, như: bảo vệ thực vật; bảo vệ đồng ruộng; thủy lợi, khuyến nông; làm đất.
Theo Chi cục phát triển nông thôn, hiện nay trong các HTX nông nghiệp hoạt động yếu, có doanh thu bình quân thấp đạt 724 triệu đồng/HTX/năm; thu nhập bình quân đạt 7 triệu đồng/lao động/ năm.
Trong nhóm HTX này, sau khi chuyển đổi theo Luật HTX 2012, người đứng đầu là Giám đốc hoặc Chủ tịch Hội đồng quản trị là những người nhiều tuổi, còn bị ảnh hưởng tư duy kiểu cũ (tư duy bao cấp) nên thiếu chủ động, ngại đổi mới, không mạnh dạn thay đổi. Bên cạnh đó, với trang thiết bị lạc hậu, quy mô sản xuất nhỏ, nhóm HTX này chưa xây dựng được chuỗi liên kết, với sức cạnh tranh kém; sự gắn kết lợi ích giữa HTX và thành viên mờ nhạt, chưa mang tinh thần hợp tác. Nhiều HTX hoạt động hình thức, phương thức hoạt động không thay đổi, tư duy bao cấp, chưa đáp ứng yêu cầu thị trường.
Hà Nội: Nâng cao chất lượng hoạt động HTX yếu kém
Chính vì vậy, theo ông Nguyễn Văn Chí, Chi cục trưởng Chi cục phát triển nông thôn cho biết, để củng cố nâng cao chất lượng hoạt động của các HTX nông nghiệp yếu, kém và đạt tiêu chí có hiệu quả, cần phải hướng dẫn HTX xây dựng phương án sản xuất kinh doanh có hiệu quả trên cơ sở lợi thế của địa phương. Trong đó đẩy mạnh chuyển đổi phương thức hoạt động từ dịch vụ đầu vào sang sản xuất hàng hóa, đưa giống mới có năng suất, chất lượng cao vào sản xuất, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật để sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn, kỹ thuật ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp, kiến thức tiếp cận thị trường và kết nối sản xuất gắn với tiêu thụ ổn định.
Đồng thời đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ quản trị, sản xuất cho cán bộ quản lý HTX và thành viên thông qua đào tạo bồi dưỡng ngắn hạn, đào tạo nghề. Hỗ trợ đưa cán bộ trẻ có trình độ chuyên môn kỹ thuật về làm việc tại HTX. Quan tâm đến các cán bộ thú y, khuyến nông, bảo vệ thực vật tại cơ sở; sinh viên người địa phương quan tâm và muốn cống hiến đến sự phát triển tại địa phương. Với những chủ trang trại hoạt động hiệu quả tại địa phương đây là nguồn nhân lực quan trọng để tham gia vào củng cố và thành lập mới HTX tại địa phương để tạo nên những đột phá.
Bên cạnh đó, cần hỗ trợ các HTX tiếp cận các chính sách của Nhà nước như liên kết sản xuất theo Nghị định số 98/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong tiêu thụ sản phẩm; hỗ trợ để các HTX vay vốn tín dụng và tiếp cận được với các nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước nhất là tiếp cận Quỹ phát triển HTX và Quỹ hỗ trợ phát triển kinh tế của Hội Nông dân, Quỹ Khuyến nông,... để phát triển kết cấu hạ tầng kỹ thuật, tổ chức sản xuất.
Tạo điều kiện cho các HTX tham gia hoạt động một số dịch vụ phục vụ sản xuất và xây dựng nông thôn mới như: Quản lý, khai thác công trình thủy lợi; nước sinh hoạt nông thôn, dịch vụ môi trường, chợ nông thôn, ngành nghề nông thôn,... để các HTX tăng thêm việc làm và thu nhập cho các thành viên. Đồng thời tạo điều kiện cho các HTX tiếp nhận lại các công trình thủy lợi đã thực hiện bàn giao theo quy định của UBND Thành phố.
Lê Linh