Mỗi dịp cận Tết Nguyên đán, nghệ nhân Nguyễn Trung Thành lại tất bật với công việc cắt tỉa, chăm sóc vườn quýt lục bình của mình. Theo ông Thành, giá một cặp quýt lục bình dao động từ 20 - 24 triệu/cặp, giảm gần chục triệu so với trước đây, do ảnh hưởng của dịch Covid-19.
Là một người đã gắn bó với nghề trồng quýt cảnh được hơn 10 năm nay, ông Nguyễn Trung Thành (xã Liên Nghĩa, Văn Giang, Hưng Yên) cho biết, vườn nhà ông hiện nay có khoảng 300 cây quýt cảnh lớn và nhỏ, tất cả đều đã sẵn sàng tung ra thị trường trong dịp Tết Nguyên Đán sắp tới.
Quýt lục bình là cây được trồng và uốn nắn theo hình dáng giống chiếc lục bình. Việc tạo dáng cho cây khá cầu kỳ nên những cây quýt dáng lục bình sẽ có kích thước lớn.
Cây đủ điều kiện tạo thế phải là cây già từ 3 đến 5 năm, có tán rộng. Thời gian tạo thế phải mất từ 4 đến 5 ngày mới làm xong một cây.
Quất "lộc bình" phải có dáng cân đối, trĩu quả mới đắt khách.
Mỗi cây quýt lục bình được cắt tỉa rất công phu, có chiều cao khoảng 3m, đường kính 1,2m, hình dáng cân đối giống chiếc lục bình và có phần cành lộc trên ngọn.
Ông Thành cho biết:" Vườn tôi năm nay có 400 cây nhưng chỉ gò được 30 cây theo dáng lục bình, ảnh hưởng của dịch Covid19 nên năm nay buôn bán có phần ảm đạm và bị sụt giá gần 10 triệu mọt cặp quýt lục bình".
Để cây xanh tốt, bền, ông Thành cho biết, mọi công đoạn làm cỏ, đều được làm thủ công, không sử dụng thuốc diệt cỏ để tránh làm ảnh hưởng đến cây.
Cũng theo ông Thành, một cặp quýt lục bình đẹp, không chỉ cân đối về hình dáng, mà quả quýt phải mọng, vàng, lá tươi xanh kèm nhiều lộc non, thể hiện sự sinh sôi, phát triển.
Cành quýt được uốn, vít bằng dây thép khi tạo dáng một cách tỉ mỉ và cẩn thận đảm bảo độ cân xứng.
Theo kinh nghiệm của ông Thành, loại cây này chỉ ra hoa một lần trong năm vào khoảng cuối tháng Giêng, do đó, việc giữ độ ẩm cho cây được người trồng đặc biệt quan tâm để tránh bị trượt vụ quả.
Các quả quýt được buộc bằng dây thép với nhau để cân đối về hình dáng, không bị mọc xòe ra, quả quýt phải mọng, vàng, lá tươi xanh thì mới đạt tiêu chuẩn.
Việc giữ cho cây quýt ra quả đều, không bị rụng đòi hỏi kinh nghiệm và kĩ thuật cao của người trồng, điển hình là thao tác tiện gốc khi quả đậu trên cây bắt đầu lớn bằng hạt ngô.
Cận cảnh tán cây được uốn rất công phu, đòi hỏi người thợ có tay nghề cao.
Vườn quýt lục bình của ông Thành luôn thu hút sự chú ý của mọi người.
Để cây một cây quýt lục bình thành công phải giữ được cho cây quýt ra quả đều, không bị rụng. Khi tưới chủ yếu là tưới gốc, tưới hai ba ngày rồi mới tiếp tục tưới phủ cây. Do thời tiết năm nay thất thường, nắng dài ngày nên một số cây quýt cảnh quả đã bắt đầu chín.
Tất cả các cây đều được ông căng rào thép gai cận thận. Trong vườn nhà ông Thành cũng có rất nhiều cây quýt được gò theo hình tháp, phục vụ người dân chơi tết.
Cây quýt hình lục bình được rất nhiều người ưa chuộng vì dáng cây độc, lạ, khác hoàn toàn với các dáng cây quýt thông thường. Vì vậy, những người “sành” cây cảnh lại càng yêu thích và muốn trưng bày quýt lục bình ngày Tết.
Được biết, ở thời điểm này tại các nhà vườn đã có thương lái đến hỏi mua nhưng số lượng so với các năm trước vẫn chưa được nhiều. Mặc dù vậy, các nhà vườn ở huyện Văn Giang (Hưng Yên) vẫn tất bật chăm sóc các loại cây cảnh, chuẩn bị phục vụ nhu cầu chơi tết của người dân Thủ Đô cũng như các tỉnh lân cận vào Tết Nguyên Đán sắp đến.
Đông Thái